Ciddi bir travma ya da stres durumunu takiben ortaya çıkan psikolojik bir rahatsızlıktır. Çocuklarda travma sonrası stres bozukluğu, ani korku gibi belirtilerle kendini gösterir. Çocuklarda genellikle uyku problemleri ve konsantrasyon güçlükleriyle birlikte görülür. Tedavi edilmediğinde uzun süreli etkileri olabilir.
Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri
Travmatik olayla ilgili kabuslar görme, sık sık uyanma ve gece terlemeleri yaşama. Travmatik olayı zihinsel olarak yeniden yaşama, bu olayla ilgili anıların sürekli olarak kafada dönmesi. Travma ile ilişkili yerlerden, kişilerden ya da aktivitelerden kaçınma. Ani sinirlenme, huzursuzluk ve kolayca heyecanlanma. Dikkat dağınıklığı, odaklanma güçlüğü ve okul performansında düşüş. Uykusuzluk, zorlukla uyuma ve uykuda sık uyanma.
Kendi veya başkalarının güvenliği için aşırı koruma davranışları gösterme. Umutsuzluk, depresif belirtiler ve gelecekten umutsuz hissetme. Baş ağrısı, karın ağrısı, baş dönmesi gibi somatik şikayetler. Çocuklarda travma sonrası stres bozukluğu belirtileri gösteren çocukların desteklenmesi önemlidir. Gerekirse uzman yardımı alması önerilir. Bu belirtiler uzun süre devam ediyorsa veya çocuğun günlük yaşamını ciddi şekilde etkiliyorsa mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.
Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Neden Olur?
Kaza sonucu meydana gelen ciddi yaralanmalar veya kayıplar. Deprem, sel gibi doğal afetler yaşayan çocuklar, çevrelerindeki yıkım ve tehlike karşısında büyük stres yaşayabilirler. Aniden yaşanan köklü değişiklikler, örneğin boşanma gibi durumlar çocukların güvenlik duygusunu ciddi şekilde etkiler. Fiziksel, duygusal veya cinsel kötü muamele veya istismar yaşamış çocuklar risk altında olabilir.
Bu tür olaylar, çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine bağlı olarak farklı tepkiler gösterebilir. Çocuklarda tramva sonrası stres bozukluğu semptomlarında kabus, öfke gibi durumlar bulunur. Tedavi edilmediğinde, çocuğun sosyal, akademik ve duygusal gelişimini olumsuz yönde etkiler. Şüphe durumunda, bir çocuk psikiyatristi veya psikolog ile görüşmek önemlidir. Profesyonel destekle semptomların yönetimi ve iyileştirilmesi mümkündür.
Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Tedavi Yöntemleri
Çocuklar için en etkili tedavi genellikle psikoterapidir. Bilişsel davranışçı terapi, çocuklarda travma sonrası stres bozukluğu semptomlarını azaltmak için kullanılır. Terapi, çocukların travmatik olaylarla başa çıkma becerilerini güçlendirmeye odaklanır. Küçük çocuklar için oyun terapisi, duygusal iyileşmeyi teşvik edebilen etkili bir yöntemdir. Oyunlar aracılığıyla çocuklar duygularını ifade edebilir. Travma sonrası deneyimleriyle başa çıkmayı öğrenebilirler. Aile desteği, çocuğun travma sonrası stres bozukluğuyla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Aile terapisi, aile içi iletişimi güçlendirir.
Aile üyelerinin travma sonrası süreçte nasıl destek olabileceklerini anlamalarını sağlar. Bazı durumlarda, şiddetli semptomları olan çocuklarda doktorlar antidepresan gibi ilaçları tedaviye ekleyebilirler. Ancak ilaç tedavisi genellikle diğer tedavi yöntemlerinden sonra düşünülür ve doktor gözetiminde kullanılmalıdır. Çocuklarda travma sonrası stres bozukluğu hakkında ailelere eğitim vermek önemlidir. Bu destek, travmanın etkileri hakkında bilgi sahibi olmalarını ve tedavi sürecine aktif katılımlarını sağlar. Tedavi genellikle çok disiplinli bir yaklaşımla yürütülür ve çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre özelleştirilir. Tedavi süreci boyunca düzenli takip ve destek, çocuğun iyileşme sürecini desteklemek için önemlidir.
