Çocuklukta ve ergenlikte görülen, öfke, inatçılık ve otorite figürlerine karşı gelme davranışları ile karakterizedir. Oppozisyonel defiant bozukluk olan çocuklar sık sık tartışır. Kuralları ihlal eder ve başkalarını kasten rahatsız ederler. Bu davranışlar, evde, okulda ve sosyal ilişkilerde sorunlara yol açar. Tedavi, davranış terapisi ve bazen ilaçları içerir. Amaç ise çocuğun sosyal becerilerini geliştirmek ve aile dinamiklerini iyileştirmektir.
Oppozisyonel Defiant Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Çocuğunuzun sık sık öfkelendiğini ve kızgın olduğunu fark edebilirsiniz. Yetişkinlerin talimatlarına ve kurallarına sürekli olarak karşı gelir ve itaatsizlik gösterir. İnatçı davranışlar sergiler ve sürekli olarak karşı çıkma eğilimindedir. Sıklıkla yetişkinlerle ve otorite figürleriyle tartışır. Hatalarını ve yanlış davranışlarını başkalarına yıkma eğilimindedir.
Başkalarının davranışlarından kolayca alınır ve rahatsız olur. Sıklıkla kin tutar ve intikam alma eğilimindedir. Diğerlerine karşı düşmanca ve kışkırtıcı davranışlar sergiler. Oppozisyonel defiant bozukluk belirtisi olan çocuklar, ev, okul, sosyal ortamda sorun yaşar. Bu belirtiler uzun süre devam ederse ve çocuğun günlük yaşamını olumsuz etkilerse, bir uzmandan yardım almak önemlidir.
Oppozisyonel Defiant Bozukluk Neden Olur?
Ailelerde görülmesi genetik bir yatkınlığın varlığına işaret edebilir. Ailede davranış bozukluğu veya psikiyatrik hastalık öyküsü olan çocuklar daha yüksek risk altındadır. Beyindeki nörotransmitterlerin dengesizliği, dürtü kontrolü ile ilgili soruna yol açar. Çocuklar genellikle yüksek derecede öfke, düşmanlık ve inatçılık gibi kişilik özelliklerine sahip olabilirler. Çocuklukta yaşanan istismar, ihmal ve aile içi problem çocuğun psikolojik gelişimini etkiler. Disiplin eksikliği, tutarsız disiplin uygulamaları, aşırı eleştiri, aşırı katı veya aşırı izin verici ebeveynlik riski artırır.
Zorbalık, arkadaş ilişkilerinde problemler çocukların davranışlarını olumsuz etkiler. Okulda yaşanan başarısızlık, öğretmenlerle veya akranlarla yaşanan problemler gelişimine katkıda bulunur. Ebeveynlerde depresyon gibi psikiyatrik sorunların bulunması da çocuklar üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Oppozisyonel defiant tedavisi genellikle çocuk, ebeveynler ve aileyi içeren çok yönlü bir yaklaşımla yapılır. Bu tedavi sürecinde davranış terapisi, ebeveyn eğitimi ve bazen ilaç tedavisi gibi yöntemler kullanılır.
Oppozisyonel Defiant Bozukluk Tedavi Yöntemleri
Bireysel terapi, çocukların duygu ve düşüncelerini anlamalarına yardımcı olur. Bilişsel davranışçı terapi (CBT), olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeye yönelik yaygın bir yöntemdir. Aile terapisi, aile dinamiklerini ve ebeveyn-çocuk ilişkilerini güçlendirir. Ebeveynlere etkili disiplin teknikleri ve olumlu ebeveynlik stratejileri öğretir. Grup terapisi, çocukların sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Benzer sorunlarla karşılaşan akranlarıyla etkileşim kurmalarını sağlar. DEHB tedavisi için kullanılan ilaçlar oppoziyonel defiant bozukluk belirtilerini hafifletebilir. Antidepresanlar, depresyon veya anksiyete gibi eşlik eden durumlar varsa kullanılır. Antipsikotikler, aşırı agresif davranışları kontrol altına almak için kullanılır. Ebeveyn yönetim eğitimi, ebeveynlere, çocuklarının davranışlarını daha etkili bir şekilde yönetme amacı taşır. Destek grupları, benzer zorluklarla karşılaşan diğer ebeveynlerle deneyim paylaşımı ve destek sağlar.
Bireyselleştirilmiş eğitim programları, okulda özel eğitim hizmetleri destek sağlar. Sosyal beceri eğitimi, çocukların sosyal etkileşimlerini geliştirmelerine yardımcı olur. Günlük yaşamda yapılandırılmış bir ortam sağlamak, çocukların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Sanat ve müzik terapisi, çocukların kendilerini ifade etmelerine ve stresle başa çıkmalarına yardımcı olur. Fiziksel aktivite ve spor, enerjiyi doğru yönlendirme ve sosyal becerileri geliştirme açısından faydalıdır. Oppozisyonel defiant bozukluk tedavisi kişiye özgü olmalıdır. Çocuğun bireysel ihtiyaçlarına, aile dinamiklerine ve çevresel faktörlere göre uyarlanmalıdır. Ebeveynler, öğretmen ve sağlık profesyonelleri arasındaki işbirliği, çocuğun tedavisinde başarıyı artıran önemli bir faktördür.
